تأثیر کودهای زیستی بر عمل‌کرد و اجزای عمل‌کرد آفتاب‌گردان آجیلی (Helianthus annuus L.) در منطقه خوی

در راستای کاهش مصرف کودهای شیمیائی و به‌منظور بررسی تأثیر کودهای زیستی بر عمل‌کرد و اجزای عمل‌کرد آفتاب‌گردان آجیلی (.Helianthus annuus L) آزمایشی در سال 1389 به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان خوی اجرا گردید. عامل اول شاملدو توده محلی قلمی (1‏a) و محلی پسته‌ای (2‏a) و یکهیبرید وارداتی ترکیه‌ای (3‏a)به‌نام ‏confeta‏ بود. عامل دوم چهار سطح مصرف کودهای زیستی حاوی باکتری‌های تثبیت‌کننده نیتروژن را در بر می‌گرفت؛که عبارت بودند از: 1‏b (عدم مصرف کودهای زیستی)،‎ ‏2‏b‏ [مصرف نیتروکسین (حاوی باکتری‌های تثبیت‎کننده‎ ‎نیتروژن Azospirillum/ Azotobacter)]، ‏3‏b [مصرف نیتراژین ( حاوی باکتری‌های  Azospirillum/ Azotobacter/ و باکتری محرک رشـد Pseudomonas fluorescens)] و ‏4‏b‏ [مصرف بیوسوپر (حاوی باکتری‌های  Azospirillum/ Azotobacter/ Pseudomonas fluorescens  و باکتری کنترل‌کننده عوامل بیماری‌زای خاک‌زیBacillus subtilis)]. بر مبنای نتایج به‌دست‌آمده، کاربرد کودهای زیستی باعث افزایش معنی‌دار  (p≤0.05) عمل‌کرد دانه و افزایش بسیار معنی‌دار (p≤0.01) صفت‌های زراعی از جملهوزن‎ ‎صددانه، قطر طبق،‎ ‎قطر‎ ‎ساقه،‏ ارتفاع بوته و شاخص برداشت گردید. در این میان نیتراژین نسبت به تیمار شاهد بیش‌ترین تأثیر را درعمل‌کرد دانه، وزن‎ ‎صددانه، قطر طبق، ‎قطر‎ ‎ساقه، ارتفـاع بـوته به‌ترتیب با 25%، 19%، 8%، ‎11% و 9% افزایش داشته است. هم چنین تأثیر رقم بر صفت‌های مورد مطالعه (به‌جز تعداد دانه در طبق که معنی‌دار بود) بسیار معنی‌دار گردید؛ به‌نحوی که تودة محلی پسته‌ای بیش‌ترین تأثیر را‎ ‎در‎ ‎افزایش‎ ‎ارتفاع بوته،‎ قطر طبق و وزن‎ ‎صددانه داشت. تودة محلی قلمی بیشینه تأثیر ‎را‎ ‎در ‎افزایش‎ عمل‌کرد دانه، تعداد دانه در طبق ‎و ‎قطر‎ ‎ساقه داشت. رقـم confeta  بیش‌ترین‎‎تأثیر را‎ ‎در‎ ‎افزایش‎ شاخص برداشت و نسبت وزن مغز به وزن کل دانه داشت. این بررسی نشان داد که کاربرد کود زیستی نیتراژین نقش مفید و موثری در بهبود عمل‌کرد‎ ‎و اجزای عمل‌کرد آفتاب‌گردان آجیلی داشت. هم‌چنین توده محلی قلمیبیش‌ترین عمل‌کرد را به خود اختصاص داد.